IJscanyoning, ijsklimmen, crosscountryskiën en ijsbaden
4 IJskoude avonturen in Zwitserland
Magazine → Editie #28 →
Het winterse landschap van Zwitserland biedt spannende activiteiten voor avonturiers: ijscanyoning en ijsklimmen in Pontresina, relaxte crosscountryskitochten in Arosa en koelbloedige plonsen in de ijsbaden van Untersee, Europa’s eerste openbare ijsbadcentrum.
IJscanyoning: een dans door bevroren kloven
Een paar minuten nadat berggids Giancarlo Salis en ik de klimschool van Pontresina hebben verlaten, uitgerust met gordels, sneeuwklauwen en helmen, hoor ik alleen nog maar het kraken van de sneeuw onder mijn laarzen. Wanneer we afdalen in de Ova da Bernina-kloof worden we omringd door schaduwen. In de verte steken de majestueuze toppen van Piz Bernina en Piz Palü scherp af tegen de felblauwe lucht.
We klikken ons vast aan stalen kabels langs de rotsachtige paden en navigeren over smalle houten planken en ijzige oppervlakken. Het landschap verandert in een bevroren speeltuin, met om ons heen overal bizarre ijsformaties. We zoeven langs de staalkabels boven de donkere kobaltblauwe Inn-rivier. De kilte verdwijnt langzaam maar zeker uit het lijf; het lichaam warmt op door de inspanning. ‘IJscanyoning is een sport waar vrijwel iedereen lol in heeft, vooral kinderen vanaf twaalf jaar. Die hebben vaak het meeste plezier,’ merkt Giancarlo op.
Na ongeveer twee uur kijk ik door een smal en donker gedeelte van de kloof naar een fantastisch bizarre, lichtblauw oplichtende ijsklif. Er lijkt een oranje stipje op vast te zitten. Een ijsklimmer! ‘Helaas houdt het ijscanyonen daar op,’ zegt Giancarlo. Hij wijst naar de ijsklimmer en zegt: ‘Maar ik zie je daar na de lunchpauze: dan leer je ijsklimmen.’
Bijgetankt in restaurant Gianottis geniet ik van een verwarmende Café Schümli Pflümli, een Zwitserse klassieker met pruimenbrandewijn, slagroom en een snufje cacao. Het hoofdgerecht, een stevige hertentartaar, geeft me de energie die ik nodig heb voor de sportieve middag die voor me ligt.
Het landschap verandert in een bevroren speeltuin, met om ons heen overal bizarre ijsformaties
IJsklimmen: een een-tweetje met de natuur
‘Vier graden onder nul. Perfect voor ijsklimmen,’ zegt Giancarlo met een glimlach terwijl ik zware huurschoenen aantrek, omdat de stijgijzers gemakkelijk los zouden kunnen raken van de zachte zolen van mijn lichte wandelschoenen. Hij legt uit hoe belangrijk goed schoeisel is voor grip en deelt een waardevol advies: ‘Het is het beste om met je benen uit elkaar te lopen, anders scheuren de spikes van de stijgijzers je broekspijpen.’
Als John Wayne in een duel loop ik naar de ijsmuur tot ik er vlak voor sta. Ik nader de ijswand en voel een mix van opwinding en zenuwen. Giancarlo bindt een touw aan mijn harnas dat 35 meter de helling op leidt, daar door een ring verankerd in beton gaat en terug naar Giancarlo’s klimharnas.
‘Jij klimt langzaam de helling op; ik trek het touw omhoog. Als je verstrikt raakt in het touw of uitglijdt, gebeurt er niets met je. Bovenaan de ring zit een geleider die voorkomt dat het touw door de wrijving wegglijdt. Ik houd je aan de andere kant van het touw aan de lijn. Dit noemen we top rope belaying.’
Als John Wayne in een duel loop ik naar de ijsmuur tot ik er vlak voor sta. Ik nader de ijswand en voel een mix van opwinding en zenuwen
Tijdens het klimmen verbaas ik me over hoe goed de bijlen grip hebben op het ijs. Met elke zwaai krijg ik meer vertrouwen. Giancarlo is nu buiten oogbereik, maar zijn stem weerklinkt: ‘Klim met je oren. Luister naar het geluid dat het ijs maakt.’ Het voelt alsof ik in een tunnel zit. Soms hak ik per ongeluk grote stukken ijs af, waarbij ik mijn kin snel naar mijn borst trek als de brokken tegen mijn helm stuiteren.
Eindelijk boven! Mijn haar is kletsnat en mijn hartslag bonst in mijn oren. Langzaam kom ik weer op adem. En dan komt het beste gedeelte: abseilen! Ik duw mezelf hard van de rots af, Giancarlo laat het touw vieren en ik zweef twee, drie meter naar beneden en dan zachtjes terug naar de rotswand. Opnieuw zet ik me af, het touw spint door mijn karabijnhaak en weer ik zeil ik verder naar beneden. Dit is genieten!
Crosscountryskiën: meditatie in beweging
In het winterse dal van Arosa ontmoet ik skileraar Florian Anklin. ‘We hebben hier altijd de beste sneeuwcondities,’ zegt hij. ‘Laten we eerst een paar oefenrondjes doen voordat we naar de Isel-langlaufloipe gaan.’ Een vriendelijke manier om te zeggen: ik wil eerst zien of je überhaupt kan langlaufen – zoals crosscountryskiën ook wel wordt genoemd.
Onder het toeziend oog van Florian ga ik op weg. Dankzij zijn nauwkeurige en vriendelijke instructies boek ik elke ronde meer vooruitgang. Ik leer starten, beter afzetten, draaien, de stokken in de juiste hoek te zetten en mijn fysieke kracht effectiever te gebruiken. Het enige wat ik eigenlijk niet wil is mezelf uitsluitend voortbewegen met beenbewegingen, zoals bij schaatsen. Florian knikt goedkeurend: ‘O, je bent goed genoeg voor de trail.’ Zijn vertrouwen motiveert me, want ik kan me niet herinneren wanneer ik voor het laatst op een langlaufloipe heb geskied.
Met elke slag vind ik mijn ritme, om me heen glijdt het landschap voorbij
De trail is rustig en voert langs het stuwmeer van Isel een sereen bos in. Met elke slag vind ik mijn ritme, om me heen glijdt het landschap voorbij. De ervaring wordt meditatief; mijn ademhaling, hartslag en het zachte kraken van de ski’s creëren een rustgevende soundtrack.
Terwijl we de bevroren stroom volgen, ga ik op in de schoonheid van de besneeuwde dennenbomen. Langlaufen wakkert mijn passie voor de sport weer aan; het traint het hele lichaam en dompelt je onder in de natuur.
IJsbaden in Arosa: koelbloedigheid op de proef
Met een diepe zucht gaan Markus en ik het ijskoude water van de Untersee in. De schok is intens, maar David Knittel, oprichter van Eisbadi, moedigt ons aan om goed te ademen en ons te concentreren. De eerste minuut is het moeilijkst; onze lichamen reageren geschrokken en sturen bloed naar vitale organen. De drang om te vluchten is enorm. Even later zakt de aanvankelijke paniek weg en kletsen we wat om onszelf af te leiden van de kou. Zeven minuten later komen we tevoorschijn, ledematen stijf van het gebrek aan bloed, onze huid knalrood van de kou, onze geest zo helder als het water achter ons.
Terwijl we opwarmen in de ontspanningsruimte – de sauna is bezet – vertelt David het verhaal van Eisbadi, dat begon als een kleine groep vrienden die gingen zwemmen in Untersee. Na verloop van tijd creëerden ze een officiële ijsbadzone. Vandaag de dag trekt het centrum veel bezoekers en biedt het ijsbadervaringen die de gezondheid en het welzijn bevorderen.
‘IJsbaden is meer dan een moedigheidstest,’ legt David uit. Velen melden voordelen zoals minder pijn bij reuma. Hij waarschuwt echter voor het afterdrop-fenomeen, waarbij de lichaamstemperatuur gevaarlijk kan dalen tot 35 graden of lager. ‘Je begint te rillen, zelfs als je dik ingepakt bent,’ zegt David. Onder de 32 graden stopt het rillen – een gevaarlijke toestand omdat het gevoel van kou verdwijnt. Hij kijkt naar Markus en dan naar mij. ‘En langer dan vijf minuten in het water is alleen maar goed voor het ego, denk ik,’ zegt hij met een knipoog.
‘Er zijn maar weinig dingen die je meer in het nu brengen dan in het ijs springen,’ zegt Markus. ‘Het is een bron van focus, energie, innerlijke kracht – een inspiratie voor wat er in ons zit. En dat is vaak veel meer dan we beseffen.’
De ijskoude realiteit
Beleef ijsbaden
Zelf een ijsbad proberen? Eisbadi Arosa nodigt alle natuurliefhebbers uit om deze unieke ervaring zelf te beleven.