Wandelen door de Hof van Eden
Alpe Adria Trail
Als je door het prachtige Slovenië reist, afdalend van de Julische Alpen naar de Adriatische Zee, kom je veel water tegen. Kristalhelder water in de vorm van watervallen, meren, rivieren, beekjes, bronnen en tenslotte de zee. We volgen de hoogtepunten van de Alpe Adria Trail, de 750 km lange afstands wandelroute van Oostenrijk naar de Adriatische zee in Italië. Ga je mee?
Lichtgrijze kalksteen rotsen domineren het groen beboste landschap van de Julische Alpen, waar de grenzen van Italië, Oostenrijk en Slovenië samenkomen. Ik loop door een droge rivierbedding boven de Trenta vallei in Slovenië. Op deze hoogte loopt het water van deze kalksteenbergen, ook wel karstbergen genoemd, diep onder de grond. Het is juli en de zomerzon brandt al genadeloos op mijn hoofd. Gelukkig heb ik niet ver te gaan en mijn stevige ontbijt van salami, ambachtelijke kaas, olijven en zelfgemaakte pruimenjam lijkt een goede voorbereiding te zijn geweest op mijn wandeling.
Iets verderop wordt het dal smaller en lijkt het uit te lopen in een kleine kloof. Ik loop verder tussen de twee steile rotswanden door en steek een beekje over dat door de canyon stroomt. Mijn doel is praktisch om de hoek en het lawaai wordt steeds luider. Plotseling is er een afschuwelijke schreeuw, waardoor ik schrik en een stap achteruit doe. Is er iemand in gevaar, ik moet iets doen! Vastberaden storm ik door de laatste bocht, mentaal klaar om in actie te komen, en ik sta oog in oog met vier meisjes die er net zo geschrokken uitzien als ik.
Ze staan in hun ondergoed, druipend nat en rillend. Ze waren zojuist in het “verkoelende” water van de Slap Zadnja waterval gesprongen, een beetje ambitieus misschien bij temperaturen onder de 10⁰C. De meisjes komen uit Tsjechië en zijn naar Slovenië gekomen voor een gezonde dosis avontuur, natuur en door te wandelen in het Triglav Nationaal Park. Ik stel mijn plan om een duik in de waterval te nemen voor onbepaalde tijd uit, neem afscheid van de meisjes en loop terug naar ‘Kekec Home’, de boerderij hoog in de Trenta vallei waar ik de nacht doorbreng.
Plotseling is er een afschuwelijke schreeuw. ik schrik en doe een stap achteruit. Is er iemand in gevaar? Ik moet iets doen!
Mijn aankomst in Slovenië was niet minder dan spectaculair. Vanuit Kranjska Gora ging ik omhoog naar het massief van de Julische Alpen. Eeuwenlang was de Vršič-pas onneembaar, maar tijdens de Eerste Wereldoorlog legde het Italiaanse leger een militaire weg aan over de pas. Meer dan 10.000 Russische krijgsgevangenen werden aan het werk gezet op de weg, waarbij honderden en honderden stierven onder erbarmelijke omstandigheden. Wat toen een bijna onmogelijke opgave was, is nu nog indrukwekkender. Onderweg trotseerde ik meer dan 29 haarspeldbochten over duizenden hoogtemeters dichtbij de grens met Oostenrijk.
Alpe Adria Trail
Wandelen door de Hof van Eden
De Alpe Adria Trail is een ongeveer 750 km lange wandelroute van de voet van de Großglockner in Karinthië (Oostenrijk) via Kranjska Gora (Slovenië) naar Muggia in Friuli-Venezia Giulia aan de Adriatische kust van Italië.
De Alpe Adria Trail is niet ontworpen als een sportief pad, maar in de eerste plaats als een cultureel pad. De 43 etappes zijn meestal ongeveer 17 km lang en kunnen in 6 uur worden afgelegd. Vele wandelpaden leiden van plaats naar plaats in het niet-alpiene gebied en volgen routes met een rijke geschiedenis. Aan het eind van elke etappe zijn er meestal verschillende stopplaatsen voor verfrissingen en overnachtingen.
6 etappes van de route lopen door Slovenië. Vanuit Kranjska Gora doorkruis je het Triglav Nationaal Park in de Julische Alpen, volg de loop van de rivier Soča naar de wijngaarden van Brda, ook bekend als ‘Sloveens Toscane’, tot je de grens met Italië bereikt op oude militaire routes in de buurt van Tolmin.
Voor meer informatie over het parcours, de etappes, de accommodatie en de bagageservice kunt u terecht op de website:
Een typisch kenmerk van karstbergen is dat er geen druppel water te vinden is. In de vallei daarentegen spuit het letterlijk uit de wanden, zo ook de bron van de Soča rivier. Helder, ijskoud water borrelt op van tussen de rotsen op weg naar de Adriatische Zee. Maar voordat de rivier de zee bereikt, snijdt ze uit de zachte rots deze prachtige canyons, waar het smaragdgroene water verandert in een klasse IV wildwaterbaan.
Het smaragdgroene water snijdt prachtige ravijnen uit de poreuze kalksteenrots
Het is maar een klein stukje lopen naar de Mlinarica waterval. Hoewel het hoogseizoen is, heb ik de waterval helemaal voor mezelf. Iets verderop loopt een pad langs de Soča, die hier bijzonder diep is uitgesneden, niet minder dan vijf meter diep, en toch kon ik nog van de ene kant naar de andere springen. Er zijn tekenen dat anderen dit voor mij hebben gedaan, maar ik kan mezelf beheersen.
HET SLAGVELD VAN HET ISONZO FRONT
Honderd jaar geleden, tijdens de Eerste Wereldoorlog, was dit gebied het toneel van de bloedigste alpiene veldslagen ooit tussen het Oostenrijks-Hongaarse keizerrijk en Italië. In de loop van drie jaar kwamen meer dan 800.000 soldaten om, en veel sporen van de oorlog zijn nog steeds in deze bergen te vinden. In het oorlogsmuseum in Kobarid geven de indrukwekkende tentoonstellingen mij een goed beeld van de ellende die deze soldaten hebben moeten doorstaan. Ik verlaat het museum diep onder de indruk, nooit meer onwetend van de loopgravenoorlog hier die qua intensiteit en aantal slachtoffers vergelijkbaar was met Verdun en Gallipoli.
In de loop van drie jaar sneuvelden meer dan 800.000 soldaten aan het Isonzo-front, en in deze bergen zijn nog vele sporen van WO I te vinden
Tijdens de Eerste Wereldoorlog waren de Italianen zeer vooruitstrevend. Ze legden wegen aan op plaatsen waar je het niet zou verwachten. Tactiek dicteert dat zij die het hoger gelegen gebied beheersen de overhand hebben over de tegenstander beneden hen, en zo werd de Mangartweg aangelegd. Ik wil heel graag de zonsopgang zien vanaf de top van de Mangart, dus voor zonsopgang ga ik met mijn auto de berg op. De smalle weg is nauwelijks breed genoeg voor een moderne auto en er zijn uitwijkplaatsen voor tegemoetkomend verkeer. Ik rijd in mijn auto door de mist de berg op en kom net onder de bergpas uit. Op heldere dagen is het uitzicht hier fenomenaal: naar het oosten kijkt je uit over de Julische Alpen en naar het westen over de Dolomieten. Er zijn meer wegen aangelegd door het leger, maar dit is de enige die geasfalteerd is en toegankelijk voor het verkeer. De rest is gemakkelijk te voet te doen.
De bergen rond de Soča vallei zijn op strategische punten bezaaid met bunkers, stellingen, loopgraven en oorlogsgraven. Sommige loopgraven in de hoger gelegen gebieden van het slagveld liggen nauwelijks 30 meter uit elkaar. Jarenlang probeerden beide partijen tunnels te graven onder elkaars stellingen om hun vijand van onderaf op te blazen. De loopgraven van Kolovrat zijn gemakkelijk te bereiken en zijn gerestaureerd zoals ze er tijdens de oorlog uitzagen. Een prachtig kleurrijke bloemenzee siert het open veld tussen de bomen, maar dit tafereel was ooit heel anders. Tijdens de Eerste Wereldoorlog waren er geen bomen en was het landschap een grote modderzee, bezaaid met bomkraters. De groene bergkammen van Kolovrat kijken uit over de Soča vallei en het Krn gebergte aan de andere kant, waar ooit de Oostenrijks-Hongaarse linies stonden.
Het uitzicht vanaf Kolovrat is misschien wel het mooiste van de hele Alpe Adria Trail: het biedt niet alleen een adembenemend uitzicht op de Julische Alpen, maar ook een panoramisch uitzicht over de route richting de Adriatische Zee. Vanaf hier volgt een etappe een deel van het beroemde “Poti miru” (pad van vrede). Het is hier dat men in de voetsporen treedt van een jonge Duitse luitenant genaamd Rommel. Ja! Dezelfde man die beroemd werd als Veldmaarschalk Rommel, van de Tweede Wereldoorlog veldslagen tegen de Engelsen in Noord Afrika.
WANDELEN DOOR DE TUIN VAN EDEN
Het is midden in de zomer en de boeren zijn hun land aan het hooien. Hele families zijn de velden aan het harken. Ik kom terecht op Planina Bosca, een alpenweide dicht bij de Italiaanse grens en een favoriete plek voor paragliders. Het is nog veel te vroeg voor mij om daar te zijn, maar de geiten en koeien zijn al lang gemolken. Janko heeft net het stremsel in de warme melk gedaan. En is nu aan het karnen door de stollende melk. Hij is de kaasmaker voor een collectief van kleine boeren. Door roeren wordt de jonge kaas van de wei gescheiden, en met een kaasdoek wordt het uit de koperen ketel geschept. Er is niets beter dan echte bergkaas met een glas wei erbij.
Naarmate ik mijn reis naar het zuiden voortzet, wordt het landschap langzaam ruimtelijker en maken de steile bergen plaats voor stralende landschappen. Ik verlaat de Soča en sla af in de richting van de wijnstreek Brda, die onder de Slovenen liefkozend het “Sloveense Toscane” wordt genoemd. Met een beetje fantasie, is deze naam toepasselijk. De weg door de heuvels wordt aan weerszijden omgeven door wijngaarden, met hier en daar dorpjes en kerkjes.
De wijnstreek van Brda wordt door de Slovenen liefkozend het ‘Sloveense Toscane’ genoemd
De mensen in Slovenië houden van eerlijk eten en verbouwen graag alles zelf in hun moestuinen, olijfgaarden en boomgaarden met fruitbomen. Onbespoten en onbehandeld, puur en authentiek.
Ik geniet van de huisgerookte prsjut (gerookte ham), lekkere gatenkazen uit Tolmin, hoogwaardige olijfolie, lekker vers brood, een frisse witte Rebula wijn, en een sterke rode refosk, wat een land!
Na een stop bij wijnhuis Ferdinant, een klein, betrekkelijk jong bedrijf dat moderne, bekroonde wijnen produceert, daal ik af naar Triëst, de Italiaanse stad die ooit deel uitmaakte van de kustlijn van het Oostenrijks-Hongaarse keizerrijk. Vaarwel prsjut… Welkom prosciutto!
Hisa Franko
Dineren met Ana Ros, ‘Beste vrouwelijke chef-kok 2017’
In Hisa Franko, in Kobarid, zwaait de wereldberoemde chef Ana Ros de scepter. Ana is bekend van de tv-serie ‘Chef’s Table’ en serveert fantastische culinaire creaties in een intieme huiselijke omgeving, die een lust voor het oog en de smaakpapillen zijn. Reserveer vooraf, want in dit restaurant met 2 Michelin-sterren is het snel vol!
Wandelen op de Alpe Adria Trail
Alpe Adria Trail App
Van plan om de route te lopen? Download de app!
Een essentieel onderdeel van deze app is de gedetailleerde informatie die voor elke etappe wordt verstrekt: het verloop van de etappes, bezienswaardigheden en etablissementen.
De tochten/etappes, inclusief alle details van de tocht en relevante kaartgedeelten, kunnen op een smartphone worden opgeslagen en offline worden geraadpleegd
I