Op pad met de Bedoeïenen van Wadi Rum
Avontuur in Jordanië
Video: Adrien JACTA van Pexels
Een labyrint van prachtige zandsteenformaties strekt zich uit zover het oog reikt, de zon laat de steile, rode rotswanden glanzen, woestijnwind fluistert verhalen van vervlogen tijden – Wadi Rum in Jordanië is ‘Big cinema’.
“Ik heb Matt Damon wel zesentwintig keer gereden.” Terwijl Raed Suleiman de jeep over een kaarsrecht zandpad, naar wat een van de prachtigste rotslandschappen ter wereld moet zijn, loodst, klopt hij lachend op de passagiersstoel. “Precies waar jij nu zit.” Paul, mijn reisgenoot, heeft de eer. Ik zit op de achterbank met twee andere passagiers.
Raed is een van die mensen die je snel kunnen boeien. Ik vraag me af hoe vaak hij zijn kennis en de verhalen al moet hebben gedeeld, het is niet te zien. Hij vertelt het allemaal in een heerlijk frisse en levendige manier. Een paar jaar geleden werkte Raed als ‘fixer’, een soort allround facilitator, voor de Hollywoodfilm ‘The Martian’, met Matt Damon in de hoofdrol.
WELKOM IN WADI RUM
Een verweerd metalen bord aan de rand van het spoor heet ons welkom. Achter een heuvel, voorbij een zandvlakte, strekt zich een wirwar van roodbruine rotsen uit. Bijbels, episch, vernederend.
We rijden verder over de woestijnweg. Er verschijnen een paar kleine stippen onder een rotswand. Even later voegen de puntjes zich bij onze karavaan: woestijngids Samer Abudagga, de bedoeïenen Abu Yousef, Ataallah en Nayef, vijf volwassen kamelen en de vier weken oude babykameel Coco. We hebben vier dagen trekking in de woestijn voor de boeg. Het plan is om te kamperen tussen rotsige eilandjes en een glimp op te vangen van het leven van de bedoeïenen.
De eerste etappe is een hele uitdaging: we wandelen zes uur lang door het zand. Als je moe wordt, kun je een ritje maken op de rug van een kameel. Onze karavaan volgt de oude historische handelsroute die Jeruzalem al meer dan duizend jaar met Mekka verbond.
72% van het Jordaanse grondgebied bestaat uit woestijn. Hiervan beslaat Wadi Rum een gebied van ongeveer 100 km lang en 60 km breed. Grote hoeveelheden ijzer zijn hier geoxideerd en kleuren het zand een bijzonder rood. Zo moet Mars eruit zien. Of andere woestijnplaneten.
Onze karavaan gebruikt de historische handelsroute die Jeruzalem met Mekka
verbond
Veel Hollywood-producenten dachten er ook zo over, en joegen hun acteurs hier door kloven, zandsteen en stof. Ze schoten ‘Prometheus’ (2012), ‘The Martian’ (2015), ‘Star Wars Rogue One’ (2016) en de zevenvoudig Oscarwinnende ‘Lawrence of Arabia’ (1962). En meer recentelijk ‘Dune’ (2021).
Het zijn echter niet alleen films over Mars die hier worden opgenomen. Van 1916 tot 1918 vochten de Arabieren voor onafhankelijkheid van het Ottomaanse Rijk. Hun strijd werd aangewakkerd door de beloften van de Britse geheim agent Thomas Edward Lawrence, die als speciale gezant naar de opstandelingen was gezonden. De gehoopte onafhankelijkheid is er echter nooit gekomen. Ondanks de belofte om de heerschappij over geheel Arabië aan de Sharif over te dragen, verdeelden de zegevierende mogendheden Frankrijk en Engeland, de Arabische wereld onder elkaar in het geheime Sykes-Picot Akkoord. De Arabische leiders voelden zich terecht verraden. Veel van de huidige problemen in het Midden-Oosten vinden hun oorsprong in de gebroken belofte van T. E. Lawrence, die beroemd werd als ‘Lawrence of Arabia’.
Veel van de huidige problemen in het Midden-Oosten vinden hun oorsprong in de gebroken belofte van T. E. Lawrence, die beroemd werd als ‘Lawrence of Arabia’
Vele culturen hebben Wadi Rum bewoond sinds de prehistorie. Meer dan 4000 rotstekeningen getuigen van het dagelijks leven van de mensen die hier zo’n elfduizend jaar geleden leefden. In 2011 werd de rotswoestijn toegevoegd aan de werelderfgoedlijst van UNESCO.
De kliffen bestaan voornamelijk uit zandsteen en graniet. Wadi Rum ligt ongeveer 800 meter boven de zeespiegel. De hoogste top is Jabal Umm ad Dami op 1854 meter.
SIQ VAN BURRA
Vandaag wil het niet echt warm worden. Wolken verjagen het blauw van de hemel, de wind wakkert aan. Nadat we door een smalle kloof met verticale rotswanden zijn gereden, eten we onze lunch in de schaduw van een overhangende rots. We verzamelen de weinige twijgjes die we kunnen vinden om een vuur te maken. Er wordt thee gezet. Heerlijk zoet, met tijm en niet te heet, het is rustgevend. Raed en Abu Yousef maken het traditionele gerecht maftool van kip, groenten en bulgur.
Met hernieuwde energie vervolgen we onze tocht door de Wadi al Hesmeh, de ‘hoogvlakte zonder water’. Na een drie uur durende wandeling, bereiken we onze kampeerplek voor de nacht: Siq van Burra. Sinds mensenheugenis is dit een populair kamp voor Arabische woestijnkaravanen. Eens liet de rots hier kostbaar water vrij. Duizenden jaren lang was het afgedamd. Vandaag is er hier geen water meer.
Ik breek het traditionele brood, shrak genaamd, en gebruik het om het nationale gerecht mansaf, lamsvlees in yoghurtsaus, op te lepelen
Tien minuten later breken mijn medereizigers en ik het traditionele Jordaanse brood, shrak genaamd, en gebruiken het om het nationale gerecht mansaf, lamsvlees in yoghurtsaus, op te lepelen. Heerlijke.
Abu Yousef kijkt omhoog naar de lucht en wijst naar de horizon. “Haboob,” zegt hij. Ik zie niets dat de komst van een zandstorm kan aankondigen. Bedoeïenen kunnen de lucht en het zand lezen. Misschien heeft hij gelijk. In stilte zitten we naast elkaar en kijken omhoog naar de nachtelijke hemel. Het is vredig. Als je bij de bedoeïenen bent, ervaar je het echte oorspronkelijke Jordanië. Met deze gedachte in mijn achterhoofd, trek ik de deken over mijn hoofd.
Boek je eigen avontuur
De hoogtepunten van Jordanië
Tijdens deze reis zie je de meeste hoogtepunten en bezienswaardigheden van Jordanië, van het noorden tot het zuiden. Je leert veel over de eeuwenoude geschiedenis van de regio, beleeft het leven van de Bedoeïenen en ontmoet de lokale bevolking. Deze tour wordt begeleid door een goed geïnformeerde reisleider met veel kennis over de geschiedenis en cultuur van Jordanië.
Avontuurlijke tour in Wadi Rum
Dit is voor nieuwsgierige reizigers. Je reis begint en eindigt in de hoofdstad Amman. Tussendoor trek je met een kameel in de vroege ochtend door het maanlandschap van Wadi Rum en door de geheime kloven van Wadi Mujib. Je zweeft gewichtloos in de Dode Zee en klimt via een mysterieus wandelpad naar de oude stad Petra. Een avontuur om nooit meer te vergeten.
EEN BEDOEÏEN DIE JE HART BESTORMT
“Nou ja! Er valt sneeuw in Petra,” roept Raed, terwijl hij op zijn mobieltje kijkt. Hoewel het wereldberoemde rotspaleis maar zo’n 50 kilometer verderop ligt, kan het daar tot 20 graden kouder zijn. Het weer verslechtert hier ook. “We hebben een stormwaarschuwing,” zucht Samer, die de lastige wandeling voor vandaag afzegt. Maar geen probleem,” antwoordt Raed, “Abu Yousef nodigt ons uit in zijn woestijnkamp.”
Na vier uur lopen worden we aangespoord door een eerste glimp van het kamp van Abu Yousef. Het ligt aan de voet van een gigantische rotswand. De middaghitte prikt. We zijn nog twee kilometer verwijderd. Of drie? Afstanden meten in deze uitgestrekte gebieden, zonder referentiepunten, is moeilijk.
Uitgeput van de hitte, het zand en het stof, hurk ik op een kleurrijk tapijt in het woestijnkamp van Abu Yousef. Letterlijk betekent zijn naam “vader van Yousef”. Mannelijke Bedoeïenen nemen, zodra zij vader worden van een zoon, diens naam aan. En Abu Yousef’s oudste zoon heet Yousef. Twee vrouwen brachten hem nog twaalf kinderen, tussen vijf en vierentwintig jaar oud.
Abu Yousef laat me een in leer gebonden boek zien. Daarin is de geschiedenis van zijn familie opgetekend, zeven generaties in totaal. Ik kan het nog niet geloven. Dit, de woestijn, dit is zijn thuis. Abu Yousef, voelt zich hier, in deze woeste rotsachtige steppe, net zo thuis als ik in Utrecht. Hij kent zeventig pieken bij naam, waarvan hij de meeste als jongen op zijn blote voeten beklom. Hij houdt de Bedoeïenen tradities en waarden hoog in het vaandel. Hij lijkt voorzichtig. Kalm en nobel. Deze man maakt op ons allemaal indruk.
Abu Yousef knielt en steekt een vuur aan van de takken die zijn zonen voor hem hebben verzameld en zet een zwartgeblakerde ketel op. De geur van koffie en kardemom vult de woestijnlucht.
A ROCKY END
Wacht even. Optrekken. Balanceren. Bukken om onder een overhangende klif over te steken. Zandsteen heeft veel tractie, maar het voetpad naar de rotsbrug van Burdah is voor ons, bergwandelaars, nog best een zware opgave. Op moeilijke passages helpt Samer, onze superfitte triatleet, ons een handje. We moeten door, en ik stel mijn niet-bestaande afwezigheid van hoogtevrees op de proef. “De brug is stabiel,” zegt Samer, en met een zijdelingse beweging van zijn hoofd in de richting van de stenen boog gebaart hij me door te gaan. “Maar denk er niet aan om in het midden rond te springen.” Ik ben gehoorzaam. Aan de andere kant van de brug, voel ik me een beetje trots.
Het pad naar de rotsbrug van Burdah is voor ons, bergwandelaars, niet gemakkelijk
In de namiddag nodigt Abu Yousef ons uit voor thee in zijn bakstenen huis in Wadi Rum Village. Zodra we aankomen rent zijn jongste dochter Yaqueen op mijn reisgenoten Michelle en Jessica af, omhelst hen, trekt hun armen in alle richtingen om hen speelgoed te laten zien, haar jongere neefjes en nichtjes en een betegeld bouwwerk met toilet en douche – een luxe in dit gebied en een bewijs dat Abu Yousef goed voor zijn familie zorgt.
Verken de Rode Planeet
Ontdek de Jordan Pass
De Jordan Pass is het ultieme sightseeingpakket dat speciaal op maat is gemaakt voor bezoekers aan het land. Houders van een pas kunnen zo het beste uit hun reis halen door topbezienswaardigheden en -attracties te bezoeken en tegelijk tijd, geld en moeite te besparen.
Gratis toegang tot meer dan 40 toeristische attracties in Jordanië, waaronder Petra, Jerash, Wadi Rum en nog veel meer.
Gratis toeristenvisum wordt aangeboden als u de Jordan Pass koopt voor aankomst in Jordanië.
Gratis 120+ pagina’s tellende reisgids boordevol nuttige informatie over de bezienswaardigheden, plus tips en hints over de stad om u te helpen de perfecte reis te plannen.
I