Menu
MENUMENU
  • Magazine
  • Over ons
  • Gratis Abonnement
  • Login
  • Nederlands
    • English
WIDEOYSTER MAGAZINE
THE WORLD IS YOUR OYSTER | EXPLORE & CONSERVE

Stadsreportage
Hartverwarmend Helsinki

Stadsreportage
Hartverwarmend Helsinki

door Silvia Pisci | Photography: Stopover FinlandEditie #4 2019

Wie aan Helsinki denkt, denkt aan donkere winters en koude dagen. Een plek om van weg te vluchten richting de zon. Nou klopt dat donkere wel en die kou valt in de winter ook niet te ontkennen, maar Helsinki voelt als een knapperend haardvuur. Een verhaal over vesting Suomenlinna, de prestigieuze Nyländska Jaktklubben en sauna’s. Oh, oh die sauna’s.

De jongedame op het dek van de ferry die van Market Square in de Finse hoofdstad Helsinki naar Suomenlinna vaart, staart dromerig vanonder haar muts over de golven van de Finse Golf. Dit stukje van de Oostzee is nog minder zout dan de Oostzee zelf. In sommige delen van de Finse Golf slechts drie promille, oftewel drie gram zout per liter zeewater. Nogal een verschil met onze eigen Noordzee die met vijfendertig promille bijna twaalf keer meer zout bevat dan het water tussen Finland en Estland, met in het Oosten de Russische kust. Dat komt vooral omdat er zo’n tweehonderdvijftig rivieren hun zoete water lozen in de Oostzee. Het zwaardere zoute water dat vanaf de Atlantische Oceaan de Oostzee in stuwt, en ervoor zorgt dat de deze zout blijft, heeft weinig kracht meer hier.

Vandaar de brakheid van de Finse Golf. Het is tevens de reden dat de zee hier vrij snel bevriest. Maar dit jaar, nog, niet. Ook hier zijn aloude weerpatronen bokkensprongen aan het maken. Niet dat de jongedame in kwestie daarover aan het dromen is, tenminste, dat denk ik niet. Mijn blik valt op een houten gebouw langs de kade. “Dat is de Allas Sea Pool,” zegt de jongedame, die zich voorstelt als Mikaela. “Zwembaden en sauna’s. Er wordt op dit moment hard gewerkt aan het nieuwe hoofdgebouw. De financiering is opgehaald via crowdfunding. Veel Helsinkiërs hebben een klein steentje bijgedragen. Ik ook,” lacht ze.

De onderwaterwereld geeft zich pas volledig prijs wanneer je rondzwemt met een snorkelset. In de baai van Mala Maslinica groeit roestkleurig koraal op de rotsen, verschuilen regenboogvissen en zee-egels zich tussen het gesteente, liggen waaierschelpen in schotelformaat op de bodem en zwemmen scholen van honderden guppy’s in de rondte.

 

 

Photo by JIP | CC BY-SA 3.0

Suomi

Suomi, zoals de Finnen de Fins Republiek noemen is het een relatief jong land. Tot 1917 zijn het de Zweden en de Russen die het voor het zeggen hebben. “Vanaf de 13e eeuw maken we deel uit van het Zweedse Koninkrijk,” zegt Sari. “De Zweden zijn ook degenen die in 1748 na veel getouwtrek met de bouw van de vesting beginnen om de Russische dreiging tegen te houden. Dat lukt prima tot 1808 wanneer de Fins Oorlog tussen Zweden en Rusland uitbreekt en een overwinnend Russische Keizerrijk met Finland aan de haal gaat. Het was trouwens een Nederlander in dienst van Rusland die de Finse Oorlog plande en overwon: Jan Pieter van Suchtelen. Finland wordt Suomen suuriruhtinaskunta, oftewel het Grootvorstendom Finland met de Russische tsaar als grootvorst. De gele stenen gebouwen hier op het eiland stammen uit de Zweedse periode. De houten en stenen gebouwen in alle andere felle kleuren, zijn gebouwd in de Russische periode. Kijk, dat is de gevangenis van het eiland.

Ze wijst naar een groot granieten blok dat duister in de wintermist staat, door steigers omringd. Er wordt druk gewerkt, ook al vriest het. “Dat zijn de gevangenen,” lacht Sari, als ze de verbaasde uitdrukking op mijn gezicht ziet. “Het is een open gevangenis.” U hoort het goed. Dit eiland, dat op de wereld-erfgoedlijst van UNESCO staat, wordt in de zomer overspoeld met toeristen. En toch worden het gevangenisterrein en het nabijgelegen appartementencomplex en de musea alleen gescheiden door een geel houten hek waar de gevangenen zelf de sleutel van hebben.

Open gevangenis

“Tientallen jaren geleden had Finland een van de hoogste aantallen gedetineerden van Europa,” legt Sari uit. “In de jaren zestig zijn we gaan onderzoeken in hoeverre gevangenisstraf helpt bij het terugdringen van criminaliteit. Conclusie: het helpt niet. In de drie decennia erna heeft Finland zijn strafbeleid stukje bij beetje hervormd. Het aantal gevangenisstraffen zijn met twee derde verminderd. Nu hebben we een van de laagste gevangenschap cijfers ter wereld. En het heeft niet geleid tot meer criminaliteit. Wat wel werkte was een geleidelijke herintroductie in het normale leven, zoals dit in de open gevangenissen wordt geboden. Ongeveer een derde van de Finse gedetineerden verblijft in een open gevangenis en de Finse instantie voor strafsancties zegt dat deze gedetineerden minder kans hebben om in herhaling te vallen. De recidivecijfers zijn met bijna 20 procent gedaald. En we vinden ze een aanwinst voor de gemeenschap hier. Omdat ze de historische gebouwen restaureren en schoonhouden.” Ze lacht nogmaals. “Veel mensen kijken ervan op, maar het werkt. En dat is het belangrijkste.”

Russische Revolutie

We lopen verder langs de bastions en versterkingen. Sari wijst naar een donker gat. “Ga daar maar in. Dat is sneller,” weet ze. De gang gaat onder een van de versterkingen door. Het oude kalk dat gebruikt is om mee te bouwen, is langzaam naar beneden gezakt en vormt mini stalactieten op het plafond. Voor de gevangenen nu mag het goed toeven zijn, het is weleens anders geweest.

Sari gaat verder met haar historische inzichten. Ze vertelt over hoe Finland zich losmaakte van Rusland ten tijde van de Russische Revolutie. “In december 1917 verklaart Finland zich onafhankelijk. Het is tevens het begin van de Finse Burgeroorlog. Want over de nieuwe koers die het land gaat varen, bestaat geen consensus. Er is grote rivaliteit tussen de conservatieve Witte Garde en de socialistische Rode Garde. De Roden willen dezelfde koers varen als de bolsjewieken in Rusland. De Witte Garde kiest voor een eigen koers, zonder Rusland. De burgeroorlog duurt slechts enkele maanden, maar er wordt gevochten als leeuwen. Aan Witte zijde sneuvelen vijftienhonderd soldaten en de oorlog kost achtduizend Roden het leven. Veel gevangen Roden worden op Suomenlinna geëxecuteerd, anderen verhongeren op het eiland. Een zwarte bladzijde in de Finse geschiedenis. Op 5 mei 1918 komt er een eind aan de burgeroorlog.”

Nyländska Jaktklubben

Ook aan onze wandeling over het eiland komt een einde. Niet veel later stappen we van de veerboot af en wandelen naar de Norra Magasinsgattan 6A, de burelen van advocatenkantoor Hästo & Co. Het is het bedrijf van Mats Welin, de Commodore van de Nyländska Jaktklubben (NJK), de meest gerenommeerde jachtclub van Helsinki. We zijn er met de veerboot daarstraks langs gevaren: het eilandje Blekholmen, thuis van de NJK. Het grote witte clubhuis met het karakteristieke groen koperen dak is een van de blikvangers van de stad. Blekholmen heeft honderdvijfentwintig ligplaatsen waarvan er vijfenzeventig gereserveerd zijn voor leden. De andere vijftig zijn voor visiterende jachten.

Overigens heeft de NJK nog een jachthaven in de stad: Björnholmen. In de archipel rondom Helsinki, tot en met Åland, zijn er nog tien die de vlag van de NJK dragen. “Maar in de winter zijn we gesloten,” vertelt Commodore Welin. “IJs is tenslotte niet goed voor boten. In de zomer is het een drukte van jewelste op het water en worden alle jachthavens van Helsinki goed bezocht. De NJK is opgericht in 1861 en is daarmee de de oudste geregistreerde sportvereniging van het land. We worden soms als een tikkeltje elitair gezien, maar dat valt reuze mee. Met zo’n zesentwintighonderd leden zijn we ook best aan de grote kant. Het is geweldig zeilen hier. Al komt het niet heel vaak voor dat je in de korte broek kunt zeilen. Ook in de zomer niet. Dat komt vooral omdat het zeewater niet boven de vijftien graden uitkomt. Met wat wind erbij, is het dan toch al snel wat fris. Waar de varende bezoeker op moet letten als hij zich hier op het water bevindt? Dat het nogal ondiep kan zijn. Oplettendheid is een vereiste.”

Rooksauna

Ook in de sauna is het opletten. Want je kunt ook te veel water op de gloeiende stenen gooien, waardoor hete golven vochtige lucht je ineen doen krimpen van hitte. Maar, och och. Die Finnen weten wel wat fijn is na een dag in de kou. Het vuur knispert. Berkentakken hangen in de hoe. De Helsinkiërs gebruiken die om zich mee te slaan, dat bevordert de bloedsomloop. Ik zit in de rooksauna van Löyly. De geur van teer vult de lucht. Het sauna complex is gelegen op het zuidelijkste puntje van het schiereiland dat Helsinki vormt. Finland heeft in totaal meer dan drie miljoen sauna’s. Wanneer een huis gebouwd wordt, zet men vaak eerst de sauna neer. Het belangrijkste eerst. Een Fins gezegde luidt: als drank, sauna en teer niet meer helpen, dan is de ziekte dodelijk. Ik voel me springlevend. Vooral als ik na de hete sauna een traditionele duik in ijskoude zeewater neem. Na afloop zit ik loom op het houten dek en staar dromerig over de Finse Golf. Helsinki voelt warm als een knapperend haardvuur.

 

 

Erheen

Helsinki is ongeveer twee uurtjes vliegen vanaf Schiphol. Rechtstreekse vluchten starten vanaf € 175,-. Wij vlogen met Finnair.

Eten en drinken

De kwaliteit van de restaurants in de Finse hoofdstad is hoog. De prijzen liggen ongeveer op hetzelfde niveau als Nederland, al is alcohol nog een tikje duurder. Maar, dat mag de pret niet drukken. Aanraders zijn Emo (met een Michelin bib gourmand), en Muru (die meerdere keren als restaurant van het jaar werd gekozen door de Finse Gastronomic Society.

Stopover Finland

Wanneer je naar Helsinki gaat, kun je snel en eenvoudig allerlei leuke uitjes regelen via Stopover Finland. Een soort one-stop-shop voor een toffe tijd.

Overnachten

 

Dat doet u in Hotel Haven. Een zeer prettig vijf-sterren hotel, jawel, bij de haven. Om de hoek bij Market Square. Kortom heerlijk centraal gelegen tegen best schappelijke prijzen, startende rond de € 175,-. De kamers zijn groot en mooi ingericht en de bar van het hotel heeft pak ‘m beet tweehonderdvijftig whisky’s en rum. Die krijgt u niet op.

Sauna

Tsja, wie Helsinki zegt, zegt sauna. En er zijn er nogal wat in de stad. Stuk voor stuk bijzonder. We noemen er drie. Kotiharjun Sauna, de laatste door open vuur verwarmde openbare sauna van Helsinki, Löyly, want prachtig mooie architectuur aan de kust en Sauna Saari, omdat het op een eiland ligt en volledig af te huren is.

Bekijk Stopover Finland
Tags: Editie #4 2019

Related Posts

Magazine

Editie #4, 2019

5 Minutes Read
Editie #4 2019

Eilandhoppen tussen drie Dalmatiërs
Brač, Hvar en Šolta

12 Minute Read
Editie #4 2019

Canada: In de sporen van
De Yukon Quest

17 Minutes Read
Editie #4 2019

Voor het geval dat hem nog niet gezien had
Cuba Special Gemist?

38 Seconds Read
Editie #4 2019

Sterk staaltje vakmanschap
Land langs de Elbe

17 Minutes Read
Editie #4 2019

Brazilië
Ode aan de reis

8 Minutes Read
Editie #4 2019

Leven als een Paulistano
Sao Paulo & Ilhabela

20 Minutes Read

© Copyright WideOyster Media B.V.

We use cookies to ensure that we give you the best experience on our website. If you continue to use this site we will assume that you are happy with it.Ok