Sterk staaltje vakmanschap
Land langs de Elbe
Sinds vrijheid heerst in de Duitse deelstaat Saksen, is er non-stop gerestaureerd en herbouwd. Daarom vergaap je je rondom Dresden en Leipzig nu aan het vakmanschap van de autobouwers, schilders, wijboeren en horlogemakers. Reis mee langs de rijkdom langs de Elbe.
Daar waar de Elbe Duitsland binnenstroomt, duikt het dennenbos abrupt in een ravijn van 200 meter diep. In het dal torenen rotsformaties als stenen windmolens, een enkeling met een naaldboom op de top. Het rotsrif, de engtes en vergezichten verleidden nobelen zo’n 1000 jaar geleden om een burcht te bouwen op de spitsen. De restanten van Bastei, inclusief de inmiddels stenen toegangsbrug, liggen er nog steeds en de uitzichten vanaf daar zijn minstens zo verbluffend als de formaties zelf.
Een half uur stroomafwaarts ligt Dresden, de stad waar tijdens Valentijnsnacht van 1945 zoveel bommen vielen, dat er bij daglicht nog maar weinig van de Altstadt overeind stond. Als geweldloze demonstratie bleven de ruïnes van de Lutherse kerk, het stadspaleis, het operagebouw én de oranjerie Zwinger decennialang onaangetast langs de Elbe liggen. Schapen graasden tussen de puinhopen, tot het IJzeren Gordijn viel en er herbouwdrift woedde. En hoewel er nog steeds gemetseld, getimmerd en gerestaureerd wordt, zijn de oogappels van Dresden weer tot leven gekomen.
Hoewel rondom het plein van de Frauenkirche geen gevel ouder is dan pakweg 20 jaar, zijn sommige stenen van de kerk dat wel. Zandsteenblokken zijn uit het puin gevist en hebben, na wat puzzelwerk, hun originele plek weer teruggekregen. En het Residentiepaleis, een straat verderop, herbergt de kunstschatten die ook niet verloren gingen in de oorlog. Juwelen, zilverwerk, schilderijen en andere kostbaarheden lagen jarenlang veilig opgeborgen in vesting Königstein – heel wat bochten verder aan de Elbe – maar schitteren nu weer in de schatkamers van het paleis. Zo is ‘De hofhouding tijdens de verjaardag van de Grootmogol Aureng-Zeb’ een juweliersstuk uit India met meer dan 5000 diamanten, robijnen, smaragden en parels een van de redenen dat je hier tijd tekort komt.
Zandsteenblokken zijn uit het puin gevist en hebben, na wat puzzelwerk, hun originele plek weer teruggekregen.
Aan de overkant van de straat ligt Zwinger, een barokke oranjerie in een binnentuin, gesierd door fonteinen, beelden, zwierige gangen en doorgangen. Aan de noordkant van de tuin ligt bovendien een beeldengalerij waar Vermeers en Rembrandts aan de muur hangen. Toch is piece de résistance de Sixtijnse Madonna van Rafaël: het wereldberoemde doek met de twee engeltjes.
Afzakken naar de wijnstreek.
Trots zijn de Saksers op hun wijn en op nog geen uur varen vanaf Dresden, ook aan de Elbe, ligt de hun wijnstreek. In het hart van de Sächsische Weinstrasse, rondom het dorp Radebeul, wemelt het van de druivenstokken en statige kastelen. En in tegenstelling tot in andere gebieden, zijn de gaarden bescheiden in omvang en dus hop je eenvoudig van het ene wijnhuis naar de volgende. Sla Slot Wackerbarth niet over, daar worden zowel de druivenstokken als het gazon rondom de fonteinen met nagelschaartjes verzorgd.
In de DDR-tijd ging het vooral om de hectoliters
Een paar kilometer verderop ligt het wijngoed van Karl Friedrich Aust. Karl is een jonge wijnbouwer die het liefst in T-shirt en korte broek langs zijn druiven kuiert. In de DDR-tijd ging het vooral om de hectoliters en daarom repareerde Karl de stenen muurtjes in de gaard en plantte hij nieuwe druiven aan. Op naar betere wijn, is zijn motto. Daarom opende hij een wijncafé in zijn ouderlijk huis, zo klein als een postzegel, waar je zijn oprechte wijn proeft.
Wijnkelders geopend!
Wappert er een rode vlag én staat er een bezem bij de voordeur? Dan is een wijncafé of -kelder open. Tijdens Tage des offenen Weingutes (24 & 25 augustus) openen zo’n 20 wijnmakers hun kelders en rijden bussen de hele dag en avond langs de wijnhuizen. Weinkeller Goldenener Wagen, Hoflössnitz en Karl Friedrich Aust liggen op 5 minuten wandelen van elkaar. Ook lopen er verschillende fiets- en wandelpaden door de Weinstrasse.
Bewonder het vakmanschap
Van exclusieve sportauto’s tot aan mechanische horloges: de vaklieden van Saksen maken het. Hier kun je zelf een kijkje nemen.
1. Auto’s voor het volk
Een autofanaat? In hartje Dresden staat de transparante fabriek van Volkswagen, waar momenteel de E-Golf gemaakt wordt. Nieuwsgierig hoe ze rijden? Je kunt de stad verkennen met een elektrische Golf. Iets exclusievere auto’s rollen uit de fabrieken van BMW en Porsche, verderop in Leipzig. Al mag je niet met die auto’s rondrijden, ook die fabrieken zijn te bezoeken.
2. Mechanisme horloges
In Glashütte, ten zuiden van Dresden, wonen vaklieden die sinds jaar en dag mechanische uurwerken en horloges maken. De herkomstbenaming is beschermd en dat is geen wonder, gezien de waanzinnige kwaliteit die de 10 horlogemakers hier nastreven. In de voormalige vakschool van het dorp vind je een museum en bij sommige horloge-ateliers staat de deur altijd open.
3. Porselein
Zo’n 300 jaar geleden opende de eerste Europese porseleinfabriek in fort Meissen, vlakbij Dresden. Nog steeds beschilderen de dorpelingen hun porselein er met de hand. Bekijk ook de ruimte met moderne kunst, waar artiesten van over de hele wereld exposeren. Zo staat er ‘De Eretempel’: waar vrouwen, temidden van naakte mannen, aan een tafel van verboden vruchten eten.
Muziekstad van Europa
Je moet er de Elbe voor verlaten, maar Leipzig is een stad als geen ander. Net als Wenen en Parijs was het namelijk dé muziekstad van Europa: het was de thuisstad van Liszt en Schuman, en de geboortestad van componist Mendelssohn. Veel gebouwen herinneren nog aan die tijd, zoals het Operagebouw op de Augustusplatz dat, net als de hoofdpostkantoor ernaast, een DDR-gebouw pur sang is. Beide gebouwen liggen in een gordel van gazons, fonteinvijvers, gedenkplaatsen en bomen die het stadscentrum omzoomt.
Zo’n beetje elke zomeravond laat Leipzig van zich horen.
Dat centrum is een wonderlijke mengelmoes van bouwstijlen. Je wandelt er langs gebouwen uit de Renaissance en ziet volop Jugendstil. De moderne universiteitsaula heeft weer een Nederlandse tint: de opvallende combinatie van kerk en aula (zie de foto hierboven) is door de Nederlandse architect Erick van Egeraat ontworpen. In de Nikolaistrasse steken soms koppen van wilde dieren uit de gevels, die verwijzen naar de bonthandelaren die er gevestigd waren. In de hoogtijdagen waren het er 800 en daarmee was Leipzig de bonthoofdstad van de wereld. De welvaart van de stad druipt ook af van de jaarbeurzen die plaatsvonden in de weelderige winkelblokken, zoals Specks Hof.
Ook tof zijn de bonte muurschilderingen van Michael Fischer, die herinneren aan de vreedzame protesten tegen de Muur. De val daarvan is namelijk te danken aan het volksverzet in Leipzig, zij zorgden ervoor dat de grensposten in Berlijn uiteindelijk weer openden. Daarom wordt er jaarlijks in de vrijheidsstad, op 9 oktober, het Lichtfest georganiseerd – dit jaar voor de 30e keer.
Bezoek je Leipzig iets eerder, tussen juni en september, dan verwelkomt de Markt je met bierstubes en kraampjes. Terwijl je er proeft van de gegrilde zalm of paddestoelen-roerei, treedt er ongetwijfeld een band op. Van klassiek tot aan jazz en cross-over: zo’n beetje elke zomeravond laat Leipzig van zich horen.
Ernaartoe:
De Duitse deelstaat Saksen ligt op ongeveer 600km vanaf Utrecht. Je komt in Dresden met de ICE (1x overstappen) of met een rechtstreekse KLM-vlucht (1 uur vanaf Amsterdam). Met de auto is het ongeveer 8 uur rijden.
Over de Elbe:
Ter plekke met de historische stoomboot over de Elbe? Zie de website van de Saechsische-dampfschiffahrt.
Meer informatie:
De Nederlandse website Saksen.info staat boordevol informatie over de deelstaat.