Het andere Griekenland
Macedonië
Grieks-Macedonië is anders dan het zuiden van Griekenland. Minder warm, minder stoffig. Denk bergweggetjes, verlaten dorpen, diepe meren en koele loofbossen. Ontdek de schoonheid van Noord-Griekenland.
Skotina ligt uitgestrooid op een berg vol donkere loofbomen. De bewoners zijn vriendelijk, goedlachs en hebben zeeën van tijd voor je. Kaliméra, goeiedag, en dan begint het praatje. Herders hoeden hun schapen en varkens. We ruiken koffie, iemand zwaait, en we krijgen koffie! Onze nieuwe Griekse vrienden werkten altijd in de bossen, als houthakkers en truckchauffeurs. Maar toen het hout uit lagelonenlanden werd gehaald, verbouwden ze hun huis tot vakantiewoning en vertrokken ze naar het lichtere Fortina, even verderop. Niet dat dat een tropisch paradijs is. Afgelopen winter zakte de temperatuur er tot -20 graden.
Nog maar eens een glaasje wijn. De radio speelt bouzoukimuziek. Steeds harder. Gaan we zingen?
Agios Dimitros | Zwemmen bij maanlicht
Agios Dimitros is een prima uitvalsbasis voor tochten naar de Olympus. Dit bergmassief (voor de Grieken het Huis van de Goden) heeft 54 toppen, waarvan Mytikas met zijn 2917 meter de hoogste is. Slapen kan bij Panaderajotta, een energieke vrouw die met haar familie een hotelletje runt en niets liever doet dan likeur en jams maken van het fruit uit haar tuin. Een paar honderd amandelbomen verderop ligt nóg zo’n leuk adresje, opgetrokken in “typisch Ottomaanse stijl”, volgens gastvrouw Afroditi Bellou. Op bed liggen geurige kruiden, je kunt zwemmen bij maanlicht en de aardbeien zijn honderd procent organisch.
Kastoria | Beren, bevers en bontjassen
Op weg naar het noorden liggen de fraaie Servia-Kozani meren. Via een kilometerslange brug scheren we over het water. Je kunt hier pelikanen en aalscholvers spotten, maar wat we willen is een beer. Of een bever. “Gaat niet lukken!” zegt Frits al. De beren in dit gebied worden van de wegen geweerd met metershoge hekken, de bevers worden gestroopt en verwerkt tot bontjassen. Het verderop gelegen Kastoria is er beroemd om. De stad heeft voorname pelsjagershuizen en is gebouwd tegen een heuvel. Er blaast een koel briesje, fietsers doen een rondje om het meer, wij een salade tussen de Grieken.
Spookdorpen | Korestia, Mavrokampos, Gavros
Het is een stip op de kaart, het leegstaande dorp dat wordt aangeduid met Korestia. Niet meer dan wat aarderode huizen, waaraan ramen en deuren ontbreken. Er volgen meer verlaten dorpen: Mavrokampos, Gavros. We sturen door de overwoekerde straatjes. Achter de rimpels van de ruïnes zien we nog de schoonheid van ooit, aan het hekwerk, de balkons, de trappetjes. Waarom dan verlaten? Pas later horen we het verhaal. Over de val van het Ottomaanse Rijk gaat het, over macht, territoriale driften en etnische zuiveringen. Als bondgenoten de steun opzeggen en de situatie hopeloos wordt, besluit men in 1923 tot een bevolkingsuitwisseling tussen Turkije en Griekenland. Turkse moslims moeten naar Anatolië, Griekse christenen naar Griekenland.
Prespa-meren | Er borrelt iets
Op een bergtop van zo’n 1.400 meter hoog staat een kerkje. Aan de voet van die berg liggen de Prespa meren, diepgroen en inktblauw in het avondlicht. Via de poreuze bodem stroomt water ondergronds naar buurland FYROM (Macedonië) waar het in het Ochridmeer weer opborrelt. Dat vertellen onze vrienden uit Agios Germanos. “Kijk,” wijst Thanos, “in het kleine meer ligt een eilandje, Agios Achilis, met een 10e-eeuws Byzantijns klooster.” Bizar is dat de grenzen van Griekenland, FYROM en Albanië dwars door het grote meer lopen. Alleen dicht langs de rand mag je varen, om de grotten te zien waar monniken schuilden. “Stupid!” vindt Sevi. “How can we set borders in nature?”
Agios Germanos | Waarom Tsipras in mijn bed sliep
We zitten met Maria en Thanos om de tafel in hun Guest-Inn in Agios Germanos. “You just missed our prime minister Tsipras,” zegt Thanos. “He was here and slept in your bed last week.” Alle vrienden lachen, ook de burgemeester. Agios Germanos is een gastvrij dorp, met rond een gezellig plein huizen van grove stenen. Het plaatsje wordt bewoond door nog maar vijftig families. “Lots of people left after the civil war”, vertelt Thanos. Maar nu lacht de toekomst, er wordt gesproken over een grensoverschrijdend natuurpark, vandaar de komst van Tsipras. De stemming is goed, op tafel staan schalen vol eten, gebakken aardappels, gegrilde puntpaprika’s, olijven, feta, liters heerlijke wijn. Iemand legt uit wat ‘ksilofenos’ betekent. Welkom vreemdeling! Nog maar eens een glaasje wijn. De radio speelt bouzoukimuziek. Steeds harder. Gaan we zingen?
Edessa en Loutrakiou | Souvenirwinkels en warmwaterpoeltjes
Op weg naar Edessa zijn de bergen bruin, niet meer het warme geel van Agios Germanos. Edessa is een toeristenstad met winkels vol souvenirs. Eyecatcher is de waterval die tussen schermen van planten de diepte in dendert. We overnachten in Loutriaki, een aantal dorpen verderop. Tegen schemer rijden we de vallei in. Er kletteren watervallen uit de bergen, zo een rivier in die het water verdeelt over natuurlijke poeltjes waar warm water uit de bodem borrelt. “Tot zover de wasstraat”, zegt Frits. Nog even tanken en we zijn klaar voor de terugtocht naar Thessaloniki.
Pearls of Paradise
WideOyster deed een zesdaagse toer door Grieks-Macedonië, die startte en eindigde in Thessaloniki met stops in Agios Dimitrios (Olympus), Agios Germanos (Prespa meren) en Loutra Loutriakiou (warme mineraalbaden).
We overnachtten in accommodaties van Guest-Inn, allemaal landelijk, kleinschalig, gastvrij en vaak met gerechten uit eigen tuin of streek.
