Wandelen door het hart van het heilige land
Palestinian Heritage Trail
Duizenden jaren geschiedenis komen samen op het Palestinian Heritage Trail, de nieuwe naam van de Masar Ibrahim ofwel Abraham’s Pad, een wandelroute dat Palestina doorkruist van noord naar zuid. Abraham was een legendarische figuur in het christendom, het jodendom en de islam, bekend om zijn gastvrijheid en vriendelijkheid tegenover vreemden. Op zoek naar avontuur en de beroemde Palestijnse gastvrijheid treedt WideOyster-fotograaf Frits Meyst in de voetsporen van Abraham op de Westelijke Jordaanoever.
“Een vluchtelingenkamp is als een stad waar drie generaties Palestijnen zijn opgegroeid nadat hun grootouders tijdens de oprichting van Israël in 1948 van hun land werden verdreven”
Op het zandpad zien we een ezel met een jongen en drie meisjes erbovenop. Ik wil een foto maken, maar ze stoppen niet. In feite versnellen ze en proberen te vluchten. Dat is voor mij een primeur, want normaal gesproken is het moeilijk om de kinderen buiten de foto’s te houden. “Ze zijn bang voor je, omdat ze denken dat je een kolonist bent”, lacht Nedal. Ik lach, maar eigenlijk is het diep triest dat de eerste gedachte die ze hebben als ze een vreemde zien, is dat er iets ergs zal gebeuren. Daarom heb je een lokale gids nodig, zodat de mensen die je ontmoet, weten dat je ze geen kwaad bedoelt. Waarheid zij gezegd, overal waar we mensen ontmoeten, worden we begroet door een vriendelijke ‘Salam Aleikum’, moge vrede met u zijn.
Salam Aleikum, moge vrede met u zijn…
Een wens die bijna waarhied werd in de jaren ’90. Als jonge documentairefotograaf heb ik de problemen in de wereld en het Midden-Oosten in het bijzonder verslagen. Zo vond ik voor het eerst de weg naar de Westelijke Jordaanoever van Palestina. Het was een tijdperk van hoop voor de regio, toen Yasser Arafat en Yitzhak Rabin het Oslo-akkoord ondertekenden in een poging tot vrede tussen de Palestijnen en de Israëliërs. Het was de eerste keer sinds de bezetting van de Westelijke Jordaanoever door Israël in 1968 dat de Palestijnen weer gezag kregen in hun eigen land. Die hoop op vrede werd ruw aan diggelen geslagen toen Rabin werd vermoord door een Israëlische rechtsextremist, gevolgd door een reeks Palestijnse zelfmoordaanslagen op Israëlische burgers. De Israëlische rechterflank kreeg de macht en bouwde een muur om de Palestijnen buiten te houden.
Nu, 25 jaar na het akkoord van Oslo, ben ik weer op Palestijnse bodem. Net zoals de situatie in het Midden-Oosten veranderde, veranderde mijn werk van documentaire naar outdoor-adventure fotografie. Dus ondertussen vraag je jezelf af: Wat doet hij in Palestina en waarom lees ik erover op een reissite. Nou, toen ik de taakomschrijving zag, wist ik dat dit de taak voor mij was. Het fotograferen van de mooiste hoogtepunten van het Palestinian Heritage Trail, een initiatief om het pad en de toeristische arbeidsplekken voor de Palestijnse bevolking op de Westelijke Jordaanoever te creëren. De stichting heeft gidsen opgeleid, homestays en vervoer opgezet, een infrastructuur die de ondersteuning biedt voor minstens een maand wandelen.
In de jaren ’80 hadden we misschien geen vrede met de Israëli’s, maar in het weekend kwamen ze langs om te winkelen en bezochten wij het strand voor de recreatie
Abu Ayman
DE HEUVELS VAN JENIN
Genesteld tussen de heuvels net ten noorden van Nablus, biedt het historische dorp Sebastia een rustige en mooie rustplaats waar je kunt wandelen door de duizenden jaren lokale geschiedenis. Sebastia is gebouwd op de plek van de bijbelse stad Samaria, een stad die talrijke belegeringen heeft ondergaan. Het kreeg zijn huidige naam toen de Romeinse keizer Caesar de stad aan koning Herodes gaf, die het vervolgens Sebastia noemde. Terwijl we door de Romeinse opgraving lopen, voetballen de kinderen op de Agora, het oude marktplein. Sebastia is een van de heuvelsteden, die ook tal van Ottomaanse huizen herbergen.
Abu Ayman, is onze gids in de heuvels. Terwijl we lopen verzamelt hij verse oregano, tijm en zelfs wilde venkel. Bij de volgende pauze trekt hij de ketel uit en steekt hij een vuurtje aan. Theetijd, met de beste kruidenthee die ik ooit heb geproefd. “Weet je Frits”, begint Abu Ayman, “In de jaren ’80 hadden we misschien geen vrede met de Israëli’s, maar in het weekend kwamen ze naar onze stad om te winkelen en gingen wij naar de zee om te ontspannen. Soms werd ik aangehouden bij een controlepost en vroeg de bewaker, een jonge soldaat, waar ik vandaan kwam, om vervolgens te vertellen dat hij uit het dorp kwam, net aan de andere kant van de ‘scheidslijn’. We spraken over ons gebied en vonden zelfs namen van mensen die we allebei kenden. Dat is nu allemaal voorbij. We leven in een zeer gevaarlijke situatie, want er is nu een hele generatie jeugd aan beide kanten die nog nooit met elkaar in aanraking zijn gekomen. De gewapende Israëlische jongen bij de controlepost is nu net zo paranoïde en bang als de Palestijnse jongen die erdoorheen moet. Dit maakt het des te moeilijker om in vrede met elkaar te leven, omdat beide partijen steeds meer gepolariseerd raken.” Als de zon ondergaat, zie ik een schittering aan de horizon, het is de zon die haar licht op de Middellandse Zee laat schijnen, hemelsbreed niet zo ver weg, maar helaas is dit het dichtste dat de meeste jonge Palestijnen ooit bij haar zijn geweest.
IN DE DORRE WOESTIJN
Een van de meest spectaculaire wandelingen in het Nabloes-gebied leidt door Wadi Auja, die afdaalt naar de woestijn en de Jordaan rivier, die de grens met Jordanië markeert. Het verder kale rotslandschap is groen met een overvloed aan wilde bloemen in deze tijd van het jaar. Naarmate we verder gaan, wordt het dal smal met steile wanden aan beide zijden waar het fundament is uitgesneden door duizenden jaren water. Tegen de tijd dat we de woestijn bereiken, zijn we dicht bij Jericho. Bij de opgravingen in Tel al-Sultan zijn de oude overblijfselen van Jericho laag na laag te zien, te beginnen met de neolithische periode 10.000 jaar geleden. Het is zinderend heet in de woestijn en we zijn wanhopig op zoek naar schaduw.
Ook als ik moet gaan door een dal vol schaduw van dood,- kwaad zal ik niet vrezen, want gij zijt bij mij
Psalm 23
De rotsachtige canyon van Wadi Qelt wordt vaak geassocieerd met het “dal vol schaduw van dood” uit Psalm 23, en in de hitte van de zomer lijkt de moniker goed te passen. Op deze geïsoleerde, kale en rotsachtige plek klampt het 4de-eeuwse klooster van Sint Joris zich vast aan de rotswand. Vandaag de dag is het klooster uniek in zijn acceptatie van vrouwelijke bezoekers, een precedent dat is geschapen door een Byzantijnse edelvrouw op een monastieke tournee die beweerde dat de moeder van God haar daarheen had geleid voor genezing van haar ongeneeslijke ziekte. Het klooster ligt aan de oude route naar de heilige stad Jeruzalem. De koelte van het dal is verkwikkend als we langzaam de trappen opklimmen naar het aquaduct dat het water naar het klooster kanaliseert. Het uitgebreide watersysteem loopt vele kilometers tot aan de bron, waar de Masar Ibrahim de Wadi verlaat en teruggaat naar het graf van Mozes bij Nebi Musa in de woestijn, vanwaar het in verbinding staat met Mar Saba.
Mar Saba is een van de oudste en meest wonderlijke woestijnkloosters in het ‘Heilige Land’. Het klooster is sinds de oprichting in de vijfde eeuw onafgebroken in gebruik geweest. Het bouwwerk heeft natuurrampen, plunderende legers en talloze rijken en koninkrijken overleefd. De grote gekartelde muur er omheen werd oorspronkelijk gebouwd na de 7de-eeuwse Perzische invasie en heeft sindsdien alle indringers buitengehouden. Dat geldt ook voor vrouwen die sinds het begin van hun leven over het algemeen geen toegang hebben gehad tot de poorten van Mar Saba. Staande aan de andere kant van de wadi, in de vroege ochtenduren, nemen we de pracht en praal van deze oeroude schoonheid in ons op.
LEVEN MET DE BEDOEÏENEN
Verder naar het zuiden in de woestijn ligt het bedoeïenenkamp van Reshayda. Abu Ismail en zijn familie geven ons een warm welkom met zoete warme thee, zij zijn onze gastheer voor de nacht. Voor de Palestinian Heritage Trail heeft hij een aparte ruimte gecreëerd waar wandelaars kunnen overnachten. Terwijl de zon ondergaat, maakt Ismail een rondje om de kamelen, terwijl een stofwolk de naderende kudde schapen onder leiding van een andere zoon aankondigt.
Als ik vanuit mijn bed naar de sterren kijk, denk ik aan de schoonheid van de regio en de mensen en kan ik alleen maar hopen dat ze op een dag in vrede met hun buren zullen leven…
Zijn vrouw rolt deegballen tot dunne pannenkoeken en bakt ze tot plat brood op een rond bord boven het vuur. Ze laat het gemakkelijk lijken, maar al snel komt een van de wandelaars erachter dat het moeilijker is dan ze laat zien. Hetzelfde geldt voor het melken van de schapen. De familie werkt als een goed geoliede machine en al snel is de melk opgehaald en klaar om te worden verwerkt tot yoghurt en kaas. Voeg daar wat tomaat en olijven aan toe en je hebt het ontbijt van morgen. Na zonsondergang koelt de woestijn snel af als de melkweg boven de grond verschijnt. Duizenden sterren zo helder, dat ik ze bijna kan aanraken. Als ik vanuit mijn bed naar de sterren kijk, denk ik aan de schoonheid van de regio en de mensen en kan ik alleen maar hopen dat ze op een dag in vrede zullen leven met hun buren.
Zet je voetstappen in het ‘Heilige Land’…
Wandel over de Palestinian Heritage Trail
De Palestinian Heritage Trail is een zeldzame kans om je onder te dompelen in het opmerkelijke landschap, de gastvrije bevolking en de oude historische plaatsen van Palestina. Het pad biedt je de unieke kans om verwelkomd te worden in gewone Palestijnse huizen; om een zelfgemaakte traditionele maaltijd te delen, te luisteren naar lokale verhalen; om te leren over het dagelijkse leven, de liefdes en de hoop van de mensen. Palestina is een buitengewoon land. Zet de eerste stappen op het pad en je zult waarschijnlijk beloond worden met een levensveranderende ervaring.
I